Welke soorten warmtepompen zijn er? En hoe werken ze?

Een warmtepomp is een zuinig en duurzaam alternatief voor een cv-ketel. Maar er zijn verschillende soorten warmtepompen. Hoe werken ze en wat zijn de verschillen tussen de pompen? Wij leggen het uit.

Soorten warmtepompen

Er valt best wat te kiezen als je voor een warmtepomp gaat. Toch is er 1 groot verschil tussen de soorten warmtepompen: namelijk de manier waarop de pomp de warmte opwekt.

All-electric warmtepomp

De volledig elektrische warmtepomp is een zelfstandige pomp die het hele jaar je woning en je kraanwater verwarmt. Je hebt hierdoor geen gas meer nodig. Dit type warmtepomp maakt voor het verwarmen van water gebruik van een boiler. Deze is vaak zo groot als koelkast; je moet er dus wel genoeg plek voor hebben. Daarnaast moet je huis voor dit type warmtepomp goed geïsoleerd zijn en is lagetemperatuurverwarming heel belangrijk. Hierbij wordt de temperatuur van het water uit de warmtepomp onder de veertig graden Celsius afgesteld. Hoe lager de temperatuur, hoe energiezuiniger de warmtepomp werkt. Wil je jouw huis verwarmen met een all-electric warmtepomp? Dan heb je vloer- en wandverwarming of lagetemperatuurradiatoren nodig.

Voordelen

• Snel geïnstalleerd
• Subsidiemogelijkheden
• Ook warm water voor de badkamer en keuken
• Besparen op je energierekening en CO2-uitstoot

Nadelen

• Je woning moet redelijk geïsoleerd zijn
• Geschikte plek nodig voor een buiten-unit
• Genoeg ruimte in huis nodig voor een voorraadvat

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp verwarmt alleen de woning (dus niet het water) en wordt op koudere dagen ondersteunt door de cv-ketel. Die zorgt ervoor dat je warm kraanwater hebt en de warmtepomp zorgt een groot deel van het jaar voor de verwarming van het huis. Wordt het buiten kouder of heb je meer warmte in huis nodig? Dan springt de cv-ketel bij. De meeste soorten hybride warmtepompen hebben een binnen-unit en een buitenunit. De binnen-units zijn nu nog zo groot als een cv-ketel, maar worden steeds kleiner. De buiten-units zijn meestal even groot als een airconditioning.

Voordelen

• Snel geïnstalleerd
• Kan vrijwel in elke woning
• Besparen op je aardgasverbruik en CO2-uitstoot
• Niet veel ruimte nodig
• Subsidiemogelijkheden

Nadelen

• Je bent nog niet helemaal van het gas af
• Op koude dagen schakelt je cv-ketel bij
• Buiten geschikte plek nodig voor de buiten-unit

Lucht-luchtwarmtepomp

Een lucht-luchtwarmtepomp is hetzelfde als een airco. Dit type warmtepomp kun je gebruiken voor de koeling van het huis, maar ook voor het verwarmen ervan. Gebruik je de lucht-luchtwarmtepomp als airco? Dan haalt de pomp de warmte uit de binnenlucht en brengt die weer naar buiten. Werkt het apparaat als verwarming? Dan perst de pomp warmte uit de buitenlucht samen en geeft die af aan de binnenlucht. Vaak wordt een lucht-luchtwarmtepomp in combinatie met een cv-ketel gebruikt. De cv verwarmt de woning dan tot een bepaalde temperatuur. Is er meer warmte nodig in een ruimte? Dan wordt de airco aangezet.

Voordelen

• Geschikt voor kleine woningen
• Rendement is vergelijkbaar met een standaard warmtepomp
• Iets goedkoper dan andere soorten warmtepompen

Nadelen

• Minder comfortabele warmte
• Maakt veel geluid
• Geen subsidiemogelijkheden
• Hoge stroomkosten in de zomer

Bodemwarmtepomp

Een bodemwarmtepomp is een andere duurzame manier van verwarmen. Hij haalt namelijk energie uit de bodem en zorgt hiermee voor de verwarming van je woning en kraanwater. Dat gebeurt allemaal op stroom en niet op gas. Voor een bodemwarmtepomp heb je een flink buizensysteem nodig. Dit kan horizontaal of verticaal worden aangelegd. Kies je voor horizontaal? Dan heb je een grote tuin nodig: 200-400 m2! Omdat weinig mensen in Nederland genoeg ruimte hebben, gaan de buizen meestal diep de grond in (50-150 meter). Met de bodemwarmtepomp heb je een hoog en constant jaarlijks rendement. Dat komt omdat de temperatuur van de energiebron (de bodem) op de diepte van de buizen het hele jaar door constant is.

Voordelen

• Niet zichtbaar of hoorbaar
• Gaat heel lang mee
• Hoger rendement dan lucht-waterwarmtepomp
• Energiezuinig koelen in combinatie met vloerverwarming
• Subsidiemogelijkheden

Nadelen

• Installatie duurt lang
• Geschikte plek nodig in de tuin
• Hogere aankoopkosten dan lucht-waterwarmtepomp
• Niet geschikt als woning niet goed is geïsoleerd

Het rendement van een warmtepomp

Hoeveel besparing een warmtepomp oplevert hangt onder andere af van het soort pomp en hoe goed je huis is geïsoleerd. Zo verbruik je met een all-electric warmtepomp geen gas meer. Dit scheelt behoorlijk veel geld. Maar je stroomverbruik stijgt wel. Het stroomverbruik van een all-electric warmtepomp staat ongeveer gelijk aan 2 keer je oude gasverbruik. Met een hybride warmtepomp kun je tussen de 50 en 70% op je gasverbruik besparen. Ook hier verbruik je meer stroom. Bespaar je met de installatie van je hybride warmtepomp ongeveer 700 m3 gas? Dan mag je verwachten dat je met een warmtepomp 1.400 kilowattuur extra stroom verbruikt. Het rendement van een lucht-luchtwarmtepomp is vergelijkbaar met dat van een hybride wamtepomp. En het verbruikt ongeveer net zoveel stroom.

Welk type warmtepomp voor jouw woning?

Een warmtepomp laten installeren gaat niet zomaar. Het is belangrijk om eerst te ontdekken of jouw huis aan de voorwaarden voldoet. En welke warmtepomp het beste is voor jouw situatie. Voorwaarden voor een warmtepomp zijn:

• Een (zeer) goed geïsoleerde woning; er is spouw-, vloer- en dakisolatie nodig en minstens HR++ glas.
• Het warmteafgiftesysteem in huis moet geschikt zijn voor een warmtepomp.
• Er moet genoeg ruimte in huis zijn voor het plaatsen van een warmtepomp of de units van de airco.
• Kies je voor een bodemwarmtepomp? De bodem rondom je huis heeft invloed op het rendement van de warmtepomp. Bepaalde bodemsoorten nemen namelijk meer warmte op. Zo is het rendement bij een zandsteenbodem bijvoorbeeld 2 keer zo hoog dan bij een droge zandbodem.

Soorten warmtepompen: extra dingen om rekening mee te houden

Naast de voorwaarden waar je huis aan moet voldoen, zijn er ook andere dingen om rekening mee te houden voordat je een warmtepomp koopt:

• Geluidsoverlast (een warmtepomp maakt herrie).
• Opwarmen duurt langer door de lagere watertemperatuur.
• Het is belangrijk om stabiel te stoken (en niet aan de thermostaat te zitten).
• Het is mogelijk dat je een vergunning nodig hebt voor het laten uitvoeren van de werkzaamheden voor een bodemwarmtepomp. Vraag dit na bij je gemeente.

Dit artikel is voor het laatst bijgewerkt op 27-9-2024. Het kan zijn dat inhoud en/of cijfers in de tussentijd zijn veranderd.